11/09/2020
Afgelopen woensdag stond een paginagroot interview in de Telegraaf over de voorstelling De Wonderbaarlijke Wereld van Boudewijn Büch.
Volgende week zaterdag is de premiere. En daarna de tournee door het land.
Meer info en speellijst: www.dewonderbaarlijkewereldvanboudewijnbuch.nl
VERSTRIKT IN EIGEN LEUGENS
Door Esther Kleuver
Een kamp voor bleekneusjes veranderde in een gesloten inrichting, een erfenis van zevenhonderd gulden groeide uit tot een oneindig fortuin en hij liet zelfs zijn niet bestaande kind sterven. Het leven van Boudewijn Büch bestond jarenlang uit een aaneenschakeling van verzinsels die de meest fascinerende verhalen opleverden.
Zelfs de umlaut op zijn achternaam bleek verzonnen. „Boudewijns verhaal is bijna te mooi om niet in te geloven”, zei Patrick Buch ooit over de rijke fantasie van zijn broer.
Ook schrijver Kevin Jolly raakte mateloos gefascineerd in de erudiete tv-persoonlijkheid Boudewijn Büch (1948-2002). Hij schreef daarom het toneelstuk De wonderbaarlijke wereld van Boudewijn Büch, dat vanaf volgende week te zien is in de theaters. Hierin vertelt ’Büch’ over zijn ‘helse’ schooltijd, zijn schrijverschap, zijn onstilbare verzameldrift, zijn vele reizen en zijn liefde voor kunst, literatuur en popmuziek.
Regisseur Gerardjan Rijnders had Dick van den Toorn ooit de excentrieke kunstenaar Anton Heyboer zien spelen op De Parade en vroeg de acteur om nu gestalte te geven aan deze toch wel gevoelige man die uit angst voor het ’echte leven’ steeds verder verstrikt raakte in zijn eigen leugens.
Van den Toorn kende de presentator vooral van zijn spraakmakende boek De kleine blonde dood, zijn reisprogramma's en de vele talkshows waarin hij op geanimeerde wijze zijn opwachting maakte. „Ik ben geen Boudewijn Büch kenner, maar ik weet wel dat hij behoorlijk ver ging in zijn leugens”, aldus de acteur. „Er zijn heel wat mensen onder zijn verzinsels gebukt gegaan. Stel je voor hoe het voor zijn moeder geweest moet zijn dat mensen door haar zoon ineens dachten dat zij in een concentratiekamp had gezeten, terwijl dat helemaal nooit het geval is geweest. Tegenwoordig zou je daar niet meer mee wegkomen. Eén blik op Google en je bent ontmaskerd. Alles is met een paar drukken op de knop te achterhalen. Maar toen het Boudewijn in Leiden destijds te heet onder de voeten werd, is hij gewoon naar Amsterdam verhuisd en daar opnieuw begonnen. En als vrienden te dicht bij de waarheid kwamen, verbrak hij het contact.”
Mededogen
Zijn fascinatie voor deze fantast en pathologisch leugenaar is inmiddels omgeslagen in mededogen. „Als je die biografie van Eva Rovers leest, dan valt je mond open. Die enorme eenzaamheid die hij probeerde op te vullen met al zijn verzamelingen. Maar dat was natuurlijk nooit genoeg. Zelf verzamel ik outsider art en daar geniet ik echt van. Hij gooide nieuwe aanwinsten meteen in de hoek. Boudewijn kon niet van zichzelf houden zoals hij was. En als je niet kunt accepteren dat je bent wie je bent, dan vind ik dat heel tragisch. Natuurlijk kennen we dat tot op zekere hoogte allemaal. Ook ik had toen ik jonger was bepaalde horizonten voor mezelf in gedachten, maar zeker als je ouder wordt, krijg je vanzelf de rekening gepresenteerd. Ik kom er steeds meer achter dat het er uiteindelijk niet om gaat wat je hebt bereikt in het leven, maar om de mensen die je om je heen hebt verzameld”, aldus Van den Toorn.
Voor zover hij daar zijn eigen psychologie van de koude grond tegenaan durft te gooien, is het volgens de acteur bij Boudewijn Büch wellicht mis gegaan omdat hij juist dat volkomen uit het oog verloor. „Hij is volgens mij altijd op zoek geweest naar genialiteit en de erkenning daarvan. Hij wilde meedoen met de grote Nederlandse schrijvers, een literair genie zijn. Maar na het succes van De kleine blonde dood heeft hij dat nooit meer kunnen waarmaken. Het is jammer dat hij zich niet gewoon op zijn schrijverschap is blijven focussen, dan was hij uiteindelijk misschien veel verder gekomen in dat wat hij wilde bereiken en ook gelukkiger geweest.”
Knikkende knieën
Want dat het soms zelfs beter uitpakt om iets niet al te hard na te streven en gewoon op z’n beloop te laten, ondervond de acteur zelf aan den lijve toen hij voor deze rol persoonlijk werd benaderd door Gerardjan Rijnders, de voormalige voorman van Toneelgroep Amsterdam. Van den Toorn heeft stiekem altijd de wens gekoesterd om ooit nog eens met hem te mogen werken. „Ik heb in een ver verleden nog eens met knikkende knieën auditie gedaan voor Toneelgroep Amsterdam. Achter de tafel zaten naast Gerardjan destijds ook Jan Ritsema en Sam Bogaerts, een behoorlijk intimiderend gezelschap. Ik vond het zo eng dat ik de monoloog van Hamlet die ik had ingestudeerd er in een veel te hoog tempo doorheen heb gejaagd. Het was niet echt een verrassing dat ik niet werd aangenomen. Gelukkig ben ik daarna allemaal fijne mensen tegengekomen waar ik met ontzettend veel plezier mee heb gewerkt en nog steeds werk, zoals Wim T. Schippers en Pieter Kramer. Vaak in het wat lichtere genre. Maar hoewel ik dat heerlijk vind om te doen, is het nu ook wel weer eens leuk om in dit stuk niet per se op de lach te hoeven spelen.”
Het is overigens niet de bedoeling dat Van den Toorn Büch zo goed mogelijk probeert te imiteren in deze voorstelling. „We proberen vooral de essentie te pakken te krijgen in plaats van de ’aha erlebnis’. Deze voorstelling gaat over werkelijkheid en fantasie. Over het feit dat de waarheid uiteindelijk ook maar een verhaal is. Wat klopt er en wat klopt er niet? En hoe belangrijk is dat? Herinneringen zijn sowieso altijd subjectief. Zo heeft mijn broer in zijn jeugd heel veel last gehad van het katholieke geloof, terwijl ik dat totaal niet zo beleefd heb.”
https://www.telegraaf.nl/entertainment/975125175/ode-in-theater-aan-boudewijn-buch
Tickets Meer informatie ▼ theater ins blau producties Tekst: Kevin Jolly | Regie: Gerardjan Rijnders | Spel: Dick van deN toorn Tekst: Kevin Jolly Regie: Gerardjan Rijnders Spel: Dick van den Toorn Bekijk hier de trailer De voorstelling Zeventien jaar na zijn dood keert de spraakmakende schr...